beth mai oedolion amddiffynnol angen ei wybod
Nid yw llawer o blant sy'n cael eu cam-drin yn rhywiol yn dweud wrth unrhyw un amdano ac mae llawer yn cadw eu cyfrinach ar hyd eu hoes. Mae pobl sy'n cam-drin plant yn rhywiol yn fwy tebygol o fod yn bobl rydyn ni'n eu hadnabod, a gallent fod yn bobl rydyn ni'n poeni amdanyn nhw; mae mwy nag 8 o bob 10 o blant sy'n cael eu cam-drin yn rhywiol yn adnabod y person wnaeth eu cam-drin. Maent yn aelodau o'r teulu neu'n ffrindiau, cymdogion neu warchodwyr plant - mae gan lawer ohonynt swyddi cyfrifol yn y gymdeithas. Yr agosaf yw'r berthynas rhwng y plentyn a'r camdriniwr, llai tebygol yw hi y bydd y plentyn yn siarad am y peth.
Mae plant yn aml yn dangos i ni yn hytrach na dweud wrthym fod rhywbeth yn eu poeni neu'n eu cynhyrfu felly mae bod yn ymwybodol o'r arwyddion rhybuddio yn hanfodol. Fodd bynnag, gall plant roi awgrymiadau annelwig bod rhywbeth yn digwydd. Efallai na fydd eu gwybodaeth yn glir ac efallai na fydd ganddyn nhw'r geiriau i egluro beth sy'n digwydd iddyn nhw. Mae'r ffordd y mae oedolion yn ymateb i hyn yn hanfodol er mwyn sicrhau diogelwch y plentyn.
Gwyliwch y fideo byr hwn er mwyn dysgu’r ffordd orau i ymateb.
Os yw plentyn yn ymddiried ynoch ddigon i ddweud wrthych am gamdriniaeth, cofiwch mai anaml y maent yn dweud celwydd am bethau o'r fath.
Mae'n bwysig eu bod yn teimlo eu bod yn cael cefnogaeth - peidiwch â gwrthod eu honiadau neu eu hatal rhag siarad amdano.
Arhoswch yn dawel a cheisiwch beidio â chynhyrfu na mynd yn flin. Os byddwch chi'n gwylltio, efallai bydd y plentyn yn meddwl eich bod chi'n flin gyda nhw a'u bod nhw wedi gwneud rhywbeth o'i le. Bydd hyn yn chwarae i ddwylo'r camdriniwr a rybuddiodd y plentyn i beidio â dweud dim.
Gadewch i'r plentyn wybod eich bod chi yno i helpu. Sicrhewch nhw eu bod, trwy siarad, yn gwneud y peth iawn, eich bod yn eu credu ac yn eu caru ac nad ydych yn flin gyda nhw.
Bob blwyddyn mae miloedd o bobl yn darganfod bod rhywun yn eu teulu neu gylch ffrindiau wedi cam-drin plentyn. Mae angen cymorth ar y plant hyn a'u teuluoedd i wella o'u profiadau.
Gall ein gweithredoedd atal camdriniaeth, amddiffyn plant, a helpu'r rhai sy'n cael eu cam-drin i wella.
Gall hefyd arwain at ddal y camdriniwr sy’n atebol a chymryd cyfrifoldeb am eu camdriniaeth. Trwy gael triniaeth effeithiol, gallent ddod yn aelod mwy diogel o'n cymuned yn y pen draw.
Ac os yw'r camdriniwr yn rhywun sy'n agos atom ni, mae angen i ni gael cefnogaeth i ni'n hunain hefyd.
Os ydych chi'n gwybod am gamdriniaeth ac yn peidio â dweud wrth unrhyw un, mae'n ddigon posib y bydd y troseddwr yn parhau i gam-drin, mae'r plentyn yn parhau i ddioddef, a gallai mwy o ddioddefwyr gael eu creu. Ond gallwch chi newid hynny.
Os ydych chi'n gweld arwyddion rhybuddio ac nad ydych chi'n gwybod beth i'w wneud, gofynnwch am gyngor a cymorth. Mae Llinell gymorth gyfrinachol Stop It Now! yn cefnogi miloedd o bobl bob blwyddyn i gadw plant yn ddiogel.
Ni ddylai unrhyw blentyn ddioddef camdriniaeth rywiol. Gadewch i ni ei atal am byth.
Os ydych chi'n meddwl bod plentyn yn ceisio dweud wrthych chi am sefyllfa o gam-drin rhywiol, ymatebwch yn brydlon a gyda gofal. Mae gan yr heddlu a gofal cymdeithasol i blant drefniadau gweithio ar y cyd ar gyfer ymateb i amheuaeth o gam-drin plant yn rhywiol. Mae ganddyn nhw brofiad yn y maes hwn a byddan nhw'n delio'n sensitif â'r plentyn a'r teulu.
Os yw plentyn yn ymddiried ynoch ddigon i ddweud wrthych am gamdriniaeth, cofiwch mai anaml y maent yn dweud celwydd am bethau o'r fath. Er y gallai fod yn anodd credu bod rhywun yr ydym yn ymddiried ynddo neu'n gofalu amdano yn gallu cam-drin plentyn yn rhywiol, mae'n annhebygol iawn y byddai plentyn yn gwneud cyhuddiadau ffug bwriadol am ymddygiadau rhywiol gan oedolion.
Mae'r pwysau ar y plentyn i gadw'n dawel yn enfawr. Mae'n cymryd dewrder i siarad am gamdriniaeth. Mae honiad plentyn na ddigwyddodd cam-drin rhywiol (pan y gwnaeth hynny ddigwydd mewn gwirionedd), neu dynnu’r datgeliad yn ôl yn gyffredin. Weithiau mae disgrifiad y plentyn o'r hyn a ddigwyddodd yn newid neu'n esblygu dros amser. Mae hwn yn batrwm cyffredin ar gyfer datgelu ac ni ddylai annilysu eu stori.
Mae'n bwysig eu bod yn teimlo eu bod yn cael cefnogaeth - peidiwch â gwrthod eu honiadau na'u hatal rhag siarad amdano.
Os ydyn nhw'n siarad â chi amdano, peidiwch â gwylltio na chynhyrfu. Arhoswch yn dawel ac yn gadarn. Os byddwch chi'n gwylltio efallai bydd y plentyn yn meddwl eich bod chi'n mynd i'w cosbi - bydd hyn yn chwarae i ddwylo'r camdriniwr, a rybuddiodd y plentyn i beidio â dweud dim. Os yw'r plentyn yn ofni y byddwch chi'n cynhyrfu neu'n poeni mae'n llai tebygol o ddatgelu er mwyn eich amddiffyn yn emosiynol.
Sicrhewch fod y plentyn yn gwybod eich bod yn eu caru ac nad ydynt wedi gwneud dim o'i le - a daliwch ati i ddweud hynny wrthynt. Bydd angen i'r plentyn weld bod oedolion yn eu credu ac maen nhw'n gwneud popeth o fewn eu gallu i'w amddiffyn. Sicrhewch fod y plentyn yn gwybod ei fod yn iawn i siarad amdano a'ch bod yn falch eu bod wedi dod atoch chi.
Pan fyddwch yn gwybod am y gamdriniaeth, rhaid i oedolion wynebu'r broblem yn onest, amddiffyn y plentyn ar bob cyfrif a gosod cyfrifoldeb yn briodol gyda'r camdriniwr.
Gwnewch yr hyn sy'n angenrheidiol i amddiffyn y plentyn rhag niwed pellach. Rhowch gynllun diogelwch teulu ar waith.
Mynnwch cymorth gan weithwyr proffesiynol a all helpu i'ch arwain tuag at ddiogelwch a gwella. Gellir dod o hyd i wybodaeth am ffynonellau cymorth ar ein tudalennau cael helpu / cefnogaeth bellach a dolenni defnyddiol.
Gall ac mae plant yn gwella ar ôl cam-drin plant yn rhywiol. Mae'n anodd clywed bod rhywun rydych chi'n ei garu wedi cael ei anafu yn y fath fodd ond mae cymorth i wella ar gael.
Bob blwyddyn mae miloedd o bobl yn darganfod bod rhywun yn eu teulu neu gylch ffrindiau wedi cam-drin plentyn. Mae angen cymorth ar y plant hyn a'u teuluoedd i wella o'u profiadau.
Gall ein gweithredoedd atal camdriniaeth, amddiffyn plant, a helpu'r rhai sy'n cael eu cam-drin i wella.
Gall hefyd arwain at ddal y camdriniwr sy’n atebol a gwneud iddynt gymryd cyfrifoldeb am eu camdriniaeth. Trwy gael triniaeth effeithiol, gallent ddod yn aelod mwy diogel o'n cymuned yn y pen draw.
Ac os yw'r camdriniwr yn rhywun sy'n agos atom ni, mae angen i ni gael cefnogaeth i ni'n hunain hefyd.
Os ydych chi'n gwybod am gamdriniaeth ac yn peidio â dweud wrth unrhyw un, mae'n ddigon posib y bydd y troseddwr yn parhau i gam-drin, bydd y plentyn yn parhau i ddioddef, a gall mwy o blant ddod yn ddioddefwyr. Ond gallwch chi newid hynny.
Os ydych chi'n gweld arwyddion rhybuddio ac nad ydych chi'n gwybod beth i'w wneud, gofynnwch am gyngor a cymorth. Mae llinell gymorth gyfrinachol Stop it Now! yn cefnogi miloedd o bobl bob blwyddyn i gadw plant yn ddiogel.
Pan fydd cam-drin rhywiol yn digwydd mewn teuluoedd, gall y boen rydyn ni'n ei brofi gynnwys emosiynau sy'n gwrthdaro ac yn ddryslyd. Efallai y byddwn yn teimlo dicter dros yr hyn a wnaed i'r plentyn, wrth barhau i deimlo cariad a phryder tuag at yr aelod o'r teulu a gyflawnodd y gamdriniaeth.
Yn credu eu bod yn gyfrifol am y gamdriniaeth.
Yn teimlo euogrwydd am ddigaloni’r teulu trwy ddweud.
Yn teimlo cywilydd os oeddent yn profi teimladau corfforol cadarnhaol.
Rhyddhad bod baich cyfrinachedd wedi'i ysgafnu.
Yn teimlo'n obeithiol y bydd y gamdriniaeth nawr yn dod i ben.
Pan fydd plentyn yn cael ei gam-drin gan aelod arall o'r teulu, mae pob aelod o'r teulu yn cael ei effeithio. Yn nodweddiadol, mae angen cymorth arbenigwyr allanol i fynd i'r afael â'r effaith emosiynol ar y teulu ac i gynorthwyo proses wella pob unigolyn.
Teimlo’n gynddeiriog tuag at y camdriniwr am niweidio'r plentyn, bradychu eu hymddiriedaethu a’u twyllo.
Dicter at y plentyn am beidio â dweud yn gynt.
Beio eu hunain am beidio â gweld beth oedd yn digwydd mewn pryd er mwyn amddiffyn y plentyn (hyd yn oed pan wnaeth y camdriniwr bopeth o fewn ei allu i'w gadw'n gudd).
Euogrwydd dros garu neu ofalu am y camdriniwr.
Ofn sut y bydd y gamdriniaeth yn effeithio ar y plentyn.
Yn ofni am ddyfodol y teulu a'r canlyniadau i'r camdriniwr.
Galaru am golli'r bywyd oedd ganddynt, neu y credid oedd ganddynt, cyn iddynt wybod am y cam-drin.
Ymdeimlad eithafol o unigedd.
Fel rhieni amddiffynnol a gofalwyr, mae angen cefnogaeth arnom hefyd. Bydd cysylltu â rhywun y gallwn rannu ein teimladau â nhw yn ein helpu i ymdopi â'r trawma a'r heriau sy'n ein hwynebu. Gellir dod o hyd i gysylltiadau defnyddiol ar ein tudalennau cymorth/cymorth pellach.
Mae angen i'r camdriniwr fod yn atebol a chael cymorth proffesiynol arbenigol. Mae gwasanaethau statudol fel yr heddlu neu ofal cymdeithasol i blant, yn y sefyllfa orau i gymryd y camau nesaf. Os dewiswch beidio â chysylltu â hwy, ac os yw'n ddiogel, ystyriwch siarad yn uniongyrchol â'r camdriniwr.
Rhai pwyntiau i'w cofio wrth siarad â rhywun sydd wedi neu a allai fod wedi cam-drin:
Yn teimlo hunan-gasineb eithafol; efallai eisiau hunan-niweidio
Yn edifeiriol am y niwed maen nhw wedi'i wneud
Yn ofni canlyniadau cyfreithiol
Yn ofni colli teulu ac anwyliaid, cartref, enw da, statws a swydd
Yn poeni am gael eu hystyried yn ddirmygus gan eraill
Os yw'r gamdriniwr yn blentyn neu'n berson yn ei arddegau, gallant ofni cael eu cymryd o'u cartref neu golli cyfeillgarwch
Yn teimlo'n ddig wrth y plentyn am ddweud
Yn teimlo ysgogiad i wadu, cyfiawnhau neu leihau'r niwed
Rhyddhad bod baich y gyfrinach wedi'i ysgafnu
Gobeithio y byddant yn cael cymorth gyda phroblem gyfrinachol sydd wedi bodoli ers amser
Gall dysgu bod plentyn wedi cael ei gam-drin fod yn drawmatig. Mae'n bwysig cael cymorth i chi'ch hun i'ch helpu chi i ymdopi â'r emosiynau, yr heriau a'r penderfyniadau rydych chi'n eu hwynebu.
Efallai mai dyma'r amser i droi at ffrind, rhywun rydych chi'n ymddiried ynddo, cwnselydd neu therapydd am gefnogaeth emosiynol. Po fwyaf galluog ydych chi i ymdopi, y mwyaf y gallwch chi helpu'ch plentyn a'ch teulu. Gallwch ddod o hyd i sefydliadau eraill a allai helpu ar ein tudalen dolenni defnyddiol.
EISIAU GWYBOD MWY?
Os ydych eisiau gwybod mwy sut i atal cam-drin plant yn rhywiol, gallwch wylio gweddill ein ffilmiau byr.
Os ydych chi'n poeni am sut mae oedolyn neu berson ifanc rydych chi'n ei adnabod yn ymddwyn o amgylch plant, gallwch gael cefnogaeth gyfrinachol drwylinell gymorth Stop It Now! 0808 1000 900. Os nad ydych yn barod i siarad â rhywun eto, gallwch ddefnyddio ein sgwrs fyw neu anfon neges ddiogel.
If a child discloses abuse to you, it is important to understand your options in how to proceed. Visit our page to find out more about the organisations available to offer support and guidance.
Learn MoreAfter a child has disclosed abuse, it is important to understand that there are services available to help and support with the effects and impact of abuse on the child and the family. Visit our page to learn more.
Learn MoreBooks can help as a help to open up channels of communication around acceptable and unacceptable behaviours. Visit our suggested list to find out more about which books can help.
Learn MoreFor confidential advice on how to respond to a child disclosing abuse and if you're concerned about an adult causing harm, call our helpline or us our secure messaging service to speak to an operator.